ปฏิทินโหราศาสตร์ไทย นิรายนะวิธี ชุดนี้ คำนวณสมผุสดาวตัดอายนางศะ แบบลาหิรี ตั้งแต่ปี พ.ศ.2300 - 2600 และเนื่องจากความแตกต่างกันของปฏิทินโหราศาสตร์ไทย แต่ละชุดหรือแต่ละเล่ม เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้องตรงกัน ทราบถึงที่มาที่ไป รูปแบบ กฎเกณฑ์ และข้อกำหนดของปฏิทิน สรุปเป็นข้อ ๆ ดังนี้

[1] ปฏิทินโหราศาสตร์ไทยชุดนี้ คำนวณตำแหน่งดาวระบบดาราศาสตร์ นิรายนะวิธี ตัดอายนางศะ แบบลาหิรี , อายนางศะ ในระบบนิรายนะ มีหลายแบบเช่น ลาหิรี ฟาเก้น กฤษณามูรติ ฯลฯ โดยอายนางศะ แบบ ลาหิรี จะนิยมใช้ในระบบปฏิทินโหราศาสตร์ไทย นิรายนะ มากที่สุด , คำนวณสมผุส ณ เวลา 07:00น. ตามเวลามาตรฐานประเทศไทย (UTC+07:00) , เวลาจันทร์ยก เวลาฤกษ์ ดิถี เวลาดวงอาทิตย์ขึ้น ดวงจันทร์ฯ จะแสดงเป็น เวลามาตรฐานประเทศไทย (UTC+07:00) ทั้งหมด ซึ่งใช้ จ.อุบลราชธานี ที่เส้นลองจิจูด 105° ตะวันออก เป็นจุดอ้างอิงเวลา

เนื่องจากเวลามาตรฐานประเทศไทย (UTC+07:00) เริ่มใช้ตั้งแต่ 1 เมษายน พ.ศ.2463 ก่อนนี้ ประเทศไทยจะใช้เวลาเวลาท้องถิ่นกรุงเทพฯ (UTC+06:42) เป็นเวลามาตรฐาน ดังนั้นการใช้ปฏิทินฯก่อน 1 เมษายน พ.ศ.2463 ต้องปรับฐานเวลามาตรฐานที่ใช้ในช่วงเวลานั้น ๆ คือเวลาท้องถิ่นกรุงเทพฯ (UTC+06:42) โดยนำเวลามาตรฐานฯ (UTC+07:00) ลบออก 18 นาที (เวลา 18 นาที เป็นส่วนต่างเวลา ของ จ.กรุงเทพฯ และ จ.อุบลราชธานี คำนวณตามลองจิจูด)

[2] ช่วงเวลาย้ายราศี ย้ายฤกษ์ ย้ายดิถี ของดาวในปฏิทินโหรฯ ชุดนี้ คำนวณราศี ฤกษ์ ดิถี ทุกนาที ตั้งแต่ 00.00น.-24.00น. (1,440 นาที) ของแต่ละวัน นำเวลาเปรียบเทียบนาทีต่อนาที เพื่อหาจุดเวลาย้ายราศีจริง , การแสดงเวลาย้ายฤกษ์ ย้ายดิถี เพื่อให้เข้าใจง่ายในการใช้งาน ปฏิทินชุดนี้ จะแสดงเป็นเวลามาตรฐาน เช่น ย้ายฤกษ์ 02:00น. หมายถึง เวลา 02:00น. ของวันนั้นปฏฺิทิน ๆ ตามเวลามาตรฐานประเทศไทย (UTC+07:00)

วิธีการอธิบายช่วงเวลาย้ายฤกษ์ ย้ายดิถี (หลัง 1 เมษายน พ.ศ.2463) อาจแตกต่างปฏิทินรายวันของสำนักอื่น ๆ ซึ่งหากเวลาย้ายฤกษ์ก่อนจุดคำนวณปฏิทิน 07:00น. สำนักอื่น ๆ จะแสดงเวลาย้ายในปฏิทินวันก่อนหน้า และหมายเหตุในปฏิทินวันรุ่งขึ้น , สอบทานผลคำนวณ เวลาย้ายราศี ย้ายฤกษ์ ย้ายดิถี ในแต่ละวันโดยละเอียดได้ใน "จักรราศีวิภาค ลัคนาฤกษ์" ของปฏิทินรายวันนั้น ๆ หรือ ดูดวง โหราศาสตร์ไทย

[3] สมผุสเกตุไทย (๙) ในปฏิทินปฏิทินโหราศาสตร์ไทย นิรายนะวิธี ชุดนี้ เป็นผลคำนวณจากคัมภีร์สุริยยาตร์ ตั้งจุดคำนวณ ณ เวลา 07:00น. เวลามาตรฐานประเทศไทย , เลือกแสดงสมผุสราหูเฉลี่ย (๘) หรือราหูจริง (☊) และ สมผุสเกตุไทย (๙) หรือเกตุสากล (☋) ได้ โดยสมผุสราหูจริง (☊) และเกตุสากล (☋) คำนวณระบบดาราศาสตร์ นิรายนะวิธีปรกติ, สมผุสแบคคัส (บ) คำนวณระบบดาราศาสตร์ นิรายนะวิธี ผลสมผุสจะแตกต่างจากแบคคัสในโหราศาสตร์ระบบ อ.พลูหลวง

[4] พระเคราะห์โคจรวิปริต พักร์ (พ.) พระเคราะห์โคจรถอยหลัง , มณฑ์ (ม.) พระเคราะห์โคจรช้ากว่าปรกติ เกิดช่วงก่อนและหลังพักร์ และ เสริต (ส.) พระเคราะห์โคจรเร็วกว่าปรกติ , ผลพระเคราะห์โคจรวิปริตในปฏิทินโหรฯ ชุดนี้ การโคจรวิปริตพักร์ พิจารณาองศา ความเร็ว ซึ่งจะลดลงเมื่อเปรียบเทียบกับวันก่อนหน้า ส่วน มณฑ์ และ เสริต พิจารณาเปรียบเทียบความเร็วการโคจร กับค่าความเร็วเฉลี่ย , หากใช้การโคจรวิปริตของพระเคราะห์ ให้ดู การโคจรวิปริต หรือ กราฟดาว ว่าการโคจรวิปริตรอบนั้น ๆ อยู่ช่วงเริ่มต้น หรือใกล้สิ้นสุด เพื่อเลือกใช้ได้เหมาะสม

[5] กฎเกณฑ์การคำนวณ จากตำราหรือข้อมูลดังนี้ 1. คำนวนตำแหน่งดวงดาว ตามระบบดาราศาสตร์ ตัดอายนางศะ แบบ ลาหิรี / 2. คัมภีร์สุริยยาตรแลมานัตต์ ฉบับเฉลิมพระเกียรติพระจอมเกล้า (คำนวณสมผุสเกตุ/เกตไทย) อ.วรพล ไม้สน / 3. ปฎิทินโหราศาสตร์ไทย (นิรายะนะวิธี) อ.เทพย์ สาริกบุตร ใช้สอบทานตรวจสอบข้อมูลที่ได้จากการประมวลผล , ปฏิทินโหรฯ ชุดนี้ในบางปีได้วางตากลไว้ 1 - 2 ตำแหน่ง เพื่อตรวจสอบการละเมิดฯ

[6] การคำนวณตำแหน่งดาวหรือสมผุสในระบบโหราศาสตร์แบ่งเป็น 2 ระบบหลัก คือ "นิรายนะ" (Sidereal Zodiac) และ "สายนะ" (Tropical Zodiac) ทั้ง 2 ระบบแตกต่างตรงจุดเริ่มราศีจะไม่ตรงกัน , สันนิษฐานว่าเดิมทีทั้ง 2 ระบบจุดเริ่มราศีเมษตำแหน่งเดียวกัน ใช้ดาวจิตตรา (Spica/รวงข้าว) หรือจุดศารทวิษุวัต (Autumnal Equinox) 180° กำหนดเล็งจุดเมษหรือวสันตวิษุวัต (Vernal Equinox) 0° เหตุเนื่องจากแกนโลกที่หมุนเอียงและเหวี่ยง (Precession) ตลอดเวลาทำให้จุดเมษหรือวสันตวิษุวัตเปลี่ยน มุมมองตำแหน่งดาวจริงเที่ยบกับดาวฤกษ์ท้องฟ้าที่เห็นเปลี่ยนไป แนวคิดระบบนิรายนะใช้ตำแหน่งอ้างอิงดาวฤกษ์แบบเดิม ส่วนระบบสายนะใช้ตามท้องฟ้าหรือจุดเมษที่เปลี่ยนไป ประมาณ 1 องศาทุก ๆ 72 ปี (ปีละประมาณ 50 พิลิปดา) ดังนั้นดาวดวงเดียวกันตำแหน่งเดียวกันบนฟ้าแต่การอ่าน องศา ราศี ทั้ง 2 ระบบจะต่างกัน โดยระยะจะห่างกันเท่ากับค่าอายนางศะ (Precession) ซึ่งปัจจุบันอายนางศะ (ลาหิรี) ประมาณ 23 - 24° แต่ละวันจะเพิ่มวันละนิด , ระบบนิรายนะ อาทิตย์จะย้ายราศีประมาณวันที่ 13 - 17 ของแต่ละเดือน ใช้ในโหราศาสตร์ไทย โหราศาสตร์พระเวท หรือทางอินเดีย ส่วนระบบสายนะ อาทิตย์จะย้ายราศีประมาณวันที่ 21 - 22 ของแต่ละเดือน ใช้ในโหราศาสตร์สากล (Classical/Traditional Astrology) โหราศาสตร์ยูเรเนียน (Uranian Astrology)

ปฏิทินโหราศาสตร์ไทยที่นิยมใช้กัน มี 2 แบบ คือ ➊ ปฏิทินโหราศาสตร์ไทย สุริยยาตร์ เป็นปฏิทินโหราศาสตร์ไทยแบบดั้งเดิม คำนวณตามคัมภีร์สุริยยาตร์และคัมภีร์มานัตต์ ➋ ปฏิทินโหราศาสตร์ไทย นิรายนะวิธี ลาหิรี เป็นปฏิทินโหราศาสตร์ คำนวณตามระบบดาราศาสตร์สากล นิรายนะวิธี ตัดอายนางศะ แบบลาหิรี , ทั้งนี้ชื่อเรียก วิธีคำนวณ ต่างกัน แต่โดยหลักการแล้วปฏิทินโหราศาสตร์ไทยสุริยยาตร์ จัดเป็นระบบนิรายนะ (Fixed Zodiac) แบบเดียวกัน หากดูตามชื่อที่นิยมใช้เรียกอาจเข้าใจว่าเป็นคนละแบบ

[7] ปฏิทินชุดนี้ เปลี่ยนปีนักษัตรตามคติพราหมณ์เกณฑ์ปฏิทินจันทรคติไทย (โหราศาสตร์แบบไทยได้รับอิทธิพลมาจากพราหมณ์ - ฮินดู) เปลี่ยนปีนักษัตรในวันขึ้น ๑ ค่ำ เดือนห้า(๕) โดยในปี พ.ศ.2562 จะเปลี่ยนปีนักษัตรจาก ปีจอ เป็น ปีกุน ใน วันศุกร์ที่ 5 เมษายน พ.ศ.2562 เวลา 06:12น. เป็นต้นไป , กฎเกณฑ์ปฏิทินจันทรคติไทย การนับปีนักษัตร ปีศักราช ข้อกำหนดต่าง ๆ ดู หมายเหตุปฏิทินจันทรคติ พ.ศ.2562